Over mijn einde

Eigenlijk ben ik niet echt een lijstjesdame, hoewel ik ze met interesse lees bij een ander, om de persoon achter het scherm beter te leren kennen en begrijpen. Toch heeft Anne me hier kunnen ‘bekoren’, een woord met een vreemde bijklank bij dit onderwerp.
De grijze, natte, sombere, donkere  1-novemberdag overtuigt. Bovendien ben ik dood-s-bang.
 Dit schrijven betekent dus echt wel een serieuze overwinning op mezelf.
Maar….ik neem de pen ter hand….

  1. Wil je begraven worden of gecremeerd?

    Doe maar crematie, daar ik sterk claustrofobisch ben. Ooit zag ik een film waarbij de man levend begraven wordt, dat heeft er hier flink in gehakt. Opgesloten in een kist zonder bewegingsruimte geduldig je echte overlijden afwachten? Mijn reinste nachtmerrie.
    Dan liever de korte hevige ‘pijn’ die toch op zijn minst voor zekerheid zorgt.

    Manlief wil graag zijn lichaam aan de wetenschap geven, waar ik het dan weer iets moeilijker mee heb. Duimen dus dat ik eerst ga.

  2. Als je kiest om begraven te worden, hoe ziet je kist eruit? Als je kiest om gecremeerd te worden, waar mag je as naar toe?

    Een witte houten kist met glazen deksel (je weet wel, minder claustrofobisch, dan kan ik nog gluren) waarop iedereen in bonte kleuren en vele lettertypes nog een laatste woord voor me mag schrijven. Zoals in het TV-programma ‘de kist’. Een kindertekening. Een mural, of  kistal?
    Maar…..het gaat hier om mijn as. Op mijn nachtkastje staat een klein vrolijk, kleurrijk doosje met de as van mijn beide ouders in vermengd. Het geeft vaak troost. Een klein beetje ik bij de kinderen op een mooi, lief plaatsje zou me deugd doen, de rest mag naar de strooiweide of elders, speelt geen rol meer. Iedereen mag kiezen waar hij zich goed bij voelt, het is niet langer aan mij…..

  3. Welk liedje mogen ze afspelen op je begrafenis?

    “Hallelujah” van Leonard Cohen. Hoewel de inhoud van het lied helemaal niet strookt met waar het hier over gaat. Met zijn diepe warme stem zingt de man met de hoed (zo genoot ik hem bij zijn laatste optreden)  intens,  krachtig,  ontroerend mooi.
    “Ave Maria” door een prachtige, niet te zwaarwichtige (opera is niet  mijn ding)  vrouwenstem. Of een kinderkoor.

  4. Wil je een herdenking in een kerk of in een andere setting?

    In een sfeervol zaaltje met enkel goede vrienden en familie, verre nichten of neven waar je in geen tijden meer van gehoord hebt hoeven echt niet. Veel kaarsjes, lichtjes,  bloemen en mooie meubeltjes. Ik denk dat dit niet kan? Nog niet? De wetgeving is streng. Een kerk is me te koel, kil en koud, synoniemen benadrukken enkel. Daarenboven geloof ik niet (meer), ondanks mijn katholieke opvoeding en vele pogingen van mijn moeder om me tot de jaren van verstand te brengen. Een zaal in een crematorium is ongezellig. Ik ben een sfeerbeest.

  5. Wat wil je dat ze over je zeggen bij de herdenking?

    Dat ik iets  betekend heb, geen grote steen verlegd, maar een fijn spoortje nalaat, zou heel fijn zijn. In het verleden, nu en later.

  6. Wat zou je zelf willen zeggen, mocht je kunnen?

    Hoe intens graag ik jullie heb gezien!!
    Dat ik jullie, kinderen, kleinkinderen, vrienden graag een vergeet-me-nietje meegeef.
    Mijn belangrijke tip bij nummer 8.

  7. Heb je een testament?

    Neen.
     
    Maar ik heb nog wel wat mooie idealen
    Goed van snit, hoewel ze uit de mode zijn
    Wie ze hebben wil, die mag ze komen halen” (Boudewijn de Groot)

  8. Mocht je een gedenksteen willen plaatsen, wat mocht er dan opstaan?

    Carpe diem want tempus fugit.

  9. Hoe ziet de koffietafel eruit?

    Taart, warme dranken, een glaasje zoete witte wijn of rosé. Ik ben/was een zoetekoek.
    Bloemen in alle kleuren en geuren.
    Hopelijk veel levendige kindjes van de kleinkinderen, dan duurt het nog even lekker lang.

  10. Ben je bang voor de dood?

    Simpelweg, ik ben DOOD-s-bang!

Geen foto’s deze keer, ik ben nog niet zo ver.

70 gedachten over “Over mijn einde

  1. en zo weten we weer wat meer over jou
    hier ook crematie en uitstrooiing, de vrijheid in, mag er niet aan denken onder de grond te moeten liggen tussen vieze beestjes en al
    prachtig lied koos je, vooral prachtige stem
    bang voor de manier waarop ik zou doodgaan, en ook wel ‘bang’ dat het dan nog niet het einde is, dat er nog iets is

    Geliked door 1 persoon

  2. De muziek die jij gekozen hebt hebben ze gespeeld en gezongen (live) op mijn moeder haar begrafenis. Ik kan er nog altijd niet naar luisteren zonder een krop in de keel te krijgen, of erger.

    Geliked door 1 persoon

  3. Wetende hoe dood-s-bang jij bent, en wat jij hebt meegemaakt met je zus, ontroert het me des te meer dat jij deze tag hebt uitgewerkt, en hóe jij dit onderwerp hebt uitgewerkt. Niet makkelijk. Net zoals het erover praten voor velen niet makkelijk is (lees ik hier ook in de reacties), en voor anderen weer wel. Ik hoop dat het schrijven tevens een heel klein beetje ‘verwerking’ voor je is geweest. Heb je ooit dagboeken geschreven?

    Geliked door 1 persoon

    1. Ja als kind en jong volwassene schreef ik veel. De nood was toen hoog. Sinds ik in de kinderdrukte terecht kwam en er nog weinig tijd was, ben ik ermee gestopt. Nu voel ik de nood nog zelden.
      Het zou kunnen dat mijn doodsangsten te maken hebben met het gruwelijke overlijden van mijn zus.
      Woorden van ‘de ander’ doen dan zo’n deugd. Daarom lees ik graag blogs zoals die van jou en reacties. Ze hebben een kalmerend effect op me. Dank

      Like

      1. Dat snap ik heel goed, wat je zegt, dat woorden van de ander soms zoveel deugd kunnen doen. Fijn dat die nood om te schrijven er nog nauwelijks is. Je hebt nu ook hier een soort van dagboek, waar je veel kwijt kunt, en waarin wij af en toe een kijkje in jouw ziel mogen nemen. Deze vorm van delen kan soms ook troostend zijn, voor jezelf en ja: voor de ander. Dus ook jij: dank 💜🙏

        Geliked door 1 persoon

  4. Ooit was ik er ook bang voor, de dood, maar nu? Totaal niet, ik heb een prachtige dochter, kleinzoon, als ik daar nog wat jaren van en kan mee pikken, dan is dat mooi maar eigenlijk, als ik vanavond naar bed ga, en ik zou inslapen, vredig en wel, dan is het ook goed. Voor elke dag dat ik toch weer wakker wordt, ga ik wel zien wat voor moois ik mag beleven, ben daar ook dankbaar voor. Maar verder?

    Door ervaringen van eigen familie in het verleden, laat ik het aan mijn dochter over met name in dit geval, wat zij wil, of ik begraven word of gecremeerd. Ooit zeiden we crematie, maar eigenlijk is het soms fijn om een plek te hebben om heen te kunnen gaan, zo is gebleken, en door een mini fout, zijn wij zelfs niet bij de verstrooiing van mijn opa’s as geweest, laat staan dat er iets van over is gebleven. De brief was naar mijn toen al dementerende oma gestuurd, en zij heeft ondertekend als we willen er niet bij zijn etc… Kortom… dat heeft best wel wat gedaan met ons kinderen en kleinkinderen destijds. Maar, daarom hadden wij bij mijn oma jaren later besloten hetzelfde te doen… met het idee op hetzelfde veldje liggen ze, wat je niet mag en kan bezoeken dus…

    X

    Like

      1. Ja, dat is het zeker, die rust te kunnen vinden in eventueel de overgang zullen we maar zeggen. Dat was ooit echt heel anders! Ik denk dat het lijden van mijn familieleden hier een verandering in hebben gebracht oa… of te denken, als ik zelf ga, als het mijn tijd is, hen weer terug te kunnen zien… ik weet het niet, maar zoiets.

        Geliked door 1 persoon

  5. Voorlopig ga ik het nog niet op papier zetten. Ik heb hier nog een paar taken te vervullen en die wil ik graag afmaken.
    Bang voor de dood? Ik weet het niet, er zijn wel eens tijden geweest dat ik het een oplossing vond.

    Like

  6. Knap van je dat je je angst opzij kon zetten en dit stokje kon oppakken. Ik heb geen moeite met het onderwerp. Mijn man en dochter kennen mijn wensen al.
    Waarschijnlijk ben je niet bang voor de dood maar wat eraan vooraf gaat.
    Voorlopig ben jij nog niet aan de beurt (-:

    Like

    1. Toch niet hoor, ik ben echt bang van de oneindige leegte, die ik maar niet kan vatten. Niemand wellicht.
      Wat eraan vooraf gaat is afwachten. Daar wil ik nog niet over piekeren, of toch ?! 😦

      Like

  7. Ook geen lijstje voor mij maar om een totaal andere reden , niet uit angst.
    Voor mij is alleen belangrijk dat de nabestaanden het doen op een manier waar zij zich goed bij voelen want zij moeten door met de nagedachtenis. Ik wist dat Henk er ook zo over dacht en dus bleef hij thuis, in de kamer gestorven en opgebaard, met een grote plastic deksel die we er af en toe af konden halen om hem aan te raken.
    Hij was zó mooi en rustig dat hem zijn vroegere angst voor de dood niet aan te zien was , hij was er aan toe.
    Ondanks de corona beperking hebben wij allemaal een goed gevoel bij de crematieplechtigheid, sfeervol met kaarsen, bloemen , herinneringen ophalende kleinkinderen en mooie muziek die in de verhaaltjes paste terwijl er een pps voorstelling draaide met foto’s uit zijn leven. Nogmaals , de kinderen en ik voelde ons daar “heel prettig” bij maar als de kinderen het later voor mij anders willen doen is dat ook prima. De as van Henk blijft bewaard om samen met mij uitgestrooid te worden maar ook dat mogen ze anders doen als ze iets willen waar ze meer steun bij denken te hebben.

    Like

    1. Ik weet dat Henk op een heel fijne, mooie manier mocht gaan. Zoals jullie hem toen thuis hielden, heb ik onthouden, dat wil ik ook graag. Een goed gevoel houden aan die laatste moeilijke dagen is heel belangrijk in het rouwproces.

      Like

      1. Precies, en dat vind ik belangrijker dan hoe ik het zou willen. Er zijn ook mensen die er van gruwen om de overledene in de huiskamer op te baren en dat zou ik dus niemand op willen leggen “door het te willen”.

        Geliked door 1 persoon

          1. Ja begrijp ik, mijn kinderen zullen alleen al om hoe ik het nu geregeld heb weten hoe ik het prettig vind. Ze lieten uiteindelijk álle beslissingen aan mij over a;l vroeg ik wel bij alles of ze iets anders beter vonden. Bij de muziek keuze werd een muziekstuk veranderd omdat het té emotioneel zou kunnen zijn en dat wilde we niet.

            Geliked door 1 persoon

  8. Knap van je dat je je aversie overwint en de vragen toch beantwoordt. Je doodsangst gaat er niet door verdwijnen, natuurlijk niet. Maar erover nadenken en schrijven en praten maakt het allemaal wat beheersbaarder, denk ik.
    Net als bij Neeltje kunnen wij dat ook, erover praten tussen de soep en de patatten aan tafel. We hebben veel meegemaakt, en het doet deugd om daarover te praten. Lies verloor bijna 3 jaar geleden haar mama (de ex van Meneertje Mertens dus) en ik ben zo blij dat wij daar samen vrank en vrij over konden praten. Over wat ze voelde, over wat ze meemaakte, over de afscheidsplechtigheid… ongelooflijk intens. Maar echt, blij dat we zo toch wel wat konden helpen.

    Geliked door 2 people

    1. Je hebt gelijk, weet ik objectief. Mooi dat jullie er samen kunnen over praten. Ik vrees dat ik in het verleden een te ingrijpende periode heb gekend bij het overlijden van mijn zus, waardoor mijn relatie met de dood zo vervormd is geraakt.
      En misschien nog altijd niet echt verwerkt?

      Geliked door 1 persoon

      1. Begrijp ik ook. Na het overlijden van mijn vader heb ik nooit echt gerouwd, en dat heb ik decennia lang meegesleept.
        Maar toen kwam het overlijden van mijn zus, daarna van een neefje, daarna de mama van Lies… telkens met een nest pubers in huis, en dan moet je praten. Zorgen dat ze de dingen in perspectief blijven zien. Ik denk dat ondanks het feit dat het allemaal beenhard was, het toch geholpen heeft om me anders tegen de dood te doen aankijken. Snap je?
        Praten… echt waar. Praten.

        Geliked door 2 people

  9. Ik zag al meerdere logjes voorbijkomen met deze titel en vind het toch wat luguber. Hoewel mijn hoofd niet stil valt, is het een vraag waar ik liever niet over nadenk. Nu nog niet.

    Geliked door 1 persoon

    1. Ik vond het voor mezelf een hele uitdaging er wel eens na te denken. Normaal duw ik elke gedachte daaraan direct weg. Ik begrijp perfect dat je er niet wil bij stil staan.

      Like

  10. Och Lieve arme Lieve toch… ‘doodsbang’ te zijn, lijkt me afschuwelijk in deze context.

    Ik applaudiseer je nu driedubbeldwarsinhetkwadraat voor je moed dit stokje dan toch in te vullen want dat betekende dat je jezelf met een angst moest confronteren en erover nadenken….

    Ik heb het stokje vanje overgenomen en in no time ingevuld want voor mij ligt het helemaal anders.

    Ik hoop en wens jou vna harte toe dat het gaat op een wijze waarmee jij gelukkig zult kunnen zijn zodat je van bovenaf met een glimlach van oor tot oor het hele gebeueren kunt aanschouwen.

    Geliked door 2 people

    1. Een bovenaf?!
      Net zoals Matroos Beek ben ik een echte angsthaas. En hoe werp je dit van je af? Ik vrees dat dit enkel zal lukken…..bij het dood gaan of zijn ….

      Like

  11. Om maar aan te sluiten bij jouw laatste woorden (van je logje dan hè), ik ben niet bang voor de dood. Ik hoop alleen dat hij snel en pijnloos komt zoals bij mijn vader, maar niet helemaal onverwacht zoals hem wel is overkomen.
    Wij hebben het er hier wel over gehad, zodat we van elkaar op hoofdlijnen hoe we het afscheid zo mogelijk graag willen hebben. Helaas brengt de corona ook op dit vlak de nodige beperkingen met zich mee. Ik hoop dan ook in ieder geval na corona nog enige tijd met (blog)vrienden en geliefden verder te mogen.
    “Plukje de dei, want de tiid fljocht,” zeggen we hier in Fryslân, om nog even aan te sluiten bij jouw laatste woorden in je reactie bij Neeltje.

    Geliked door 1 persoon

    1. Nu ken ik naast de Latijnse uitdrukkingen, ook de Friese uitdrukking. Super, want dat is mijn motto.
      Over het hoe en wanneer durf ik niet concreet na te denken, hoeft gelukkig ook niet. Veel hebben we niet in de pap te brokken. Ik ben een echte angsthaas als mijn gedachten die richting uitgaan.

      Geliked door 1 persoon

  12. Dit is een mooie, weloverwogen lijst, die tot nadenken stemt. Ik heb natuurlijk over bovenstaande vragen mijn gedachten wel eens laten gaan. En hier en daar heb ik inmiddels ook wel min of meer een antwoord gevonden. Maar zo concreet als deze lijst is het tot nu toe nog niet geworden. Een ding weet ik wel, de muziek, dat wil zeggen dat ene liedje, Wayfaring stranger, gezongen door Johnny Cash, dat hoewel ik niet religieus ben me iedere keer weer de tranen naar de ogen jaagt.

    Geliked door 1 persoon

    1. Oh ja, dat lied is heel sober, mooi, ontroerend. Ik ben trouwens vurige fan van de diepe stem van Cash.

      There is no sickness, no toil, nor danger
      In that bright land to which I go
      Prachtig en bemoedigend.

      De dagen en het weer nodigen uit tot nadenken, en dan kan je een (voor mij) moeilijk onderwerp wel eens laten passeren om dan weer …los te laten. Alhoewel, het hoort bij leven.

      Geliked door 1 persoon

  13. Weet wel dat dit seizoen ook is als het loslaten van menige gedachten maar hier denk ik eerlijk gezegd niet zo over na. Wij bestaan maar uit 2 en de ene mag beslissen wat er na het overlijden gebeurd al kozen we beiden wel voor crematie maar voor de rest maakt het ons niet zo uit. Er staat (nog) niks vast. En of we bang zijn voor de dood is de waarheid van wel maar voorlopig zijn we er nog en genieten dan ook zoveel mogelijk van elkander.

    Geliked door 1 persoon

    1. Leven in de dag, is dé boodschap. Maar toch zwermen ook al eens moeilijke gedachten in vogelvlucht voorbij, die je niet altijd kan ontwijken.

      Like

  14. Of we er nu over bezig zijn of niet, de dood overkomt ons allemaal. Met mij mogen ze doen wat ze willen, begraven of cremeren. Maakt niets uit. En ze mogen me gerust vergeten. Als ik dood ben heb ik daar toch niets meer aan.

    Geliked door 1 persoon

  15. Dit lijstje zelf invullen spreekt me niet aan. Ik zag het vandaag passeren bij verschillende van mijn favoriete bloggers, en soms kreeg ik er kippenvel van. Sommige antwoorden verbaasden me ook, zoals het feit dat velen blijkbaar niet bang zijn voor de dood. Zelf beangstigt die gedachte mij enorm.
    Jouw invulling lijkt me heel eerlijk. Laat het nog maar lang duren vooraleer het zover is!

    Geliked door 1 persoon

      1. Ik sluit me volledig bij jullie aan. Deze uitdaging laat ik dus maar aan mij voorbijgaan… ‘Ik kan er niet goed over spreken’ zegt mijn moeder van 97 nog steeds… en ach ja, ik ook niet. Het zal wel erfelijk zijn…

        Like

  16. Gisteren vroeg kleinzoon waarom Oma Van der Linden zoveel aanhet poetsen was, omdat het zoveel regende de laatste tijd. Zo wil ik graag wel voortleven, een soort allegorie. Laatst zei zoonlief over mijn patchouli, dat hij het fijn vond, want dat was de geur, die hij nooit zou vergeten. Zulke kleine dingen vormen een parel aan het snoer en geven rust.of berusting? En het feit dat mijn moeder maar 71 is geworden en ik daar nog maar drie jaar vanaf ben.
    Je hebt gelijk Lieve, denken over de dood en wensenlijstjes maken is altijd een beetje spitsroeden lopen. Nodig je hem dan niet uit, is de vraag die erbij hoort. Maar het is juist heel goed om wensen kenbaar te maken. Op twitter was er een verzuchting van iemand wiens moeder vorige week overleed. Ze had niets, maar dan ook niets geregeld. Namen kriskras in de telefoon, – is zo’n Truus nou een goeie vriendin of niet- en dergelijke. Het uitzoeken voorkomt veel stress en leed denk ik zo. Mijn moeder had nog nooit een engeltje met een pzondagse jurk aan gezien, dus die wilde in haar pyjama en met blote voeten begraven worden. Ik wil in een lakentje naar een natuurpark onder een mooie boom. Niets meer en niets minder. ❤ Ik ga ook wat opschrijven, beloofd! 😉

    Like

    1. Een natuurpark, daar zeg je zoal iets. Maar of dat al kan?
      Ik slaag er maar niet in er luchtiger over na te denken, bij het begrip dood hoort een zwaarte. Het woord ‘doodsangst’ lijkt wel voor mij te bestaan….
      Je dood voorbereiden, neen, zo ver ben ik echt nog niet. En of het zal komen?
      Herinneringen aan wie was zijn inderdaad vaak kleine dingetjes, die veel pijn doen, maar heel geleidelijk aan momentjes van warmte worden.
      Het hoort bij leven, niemand ontsnapt eraan.
      Benieuwd naar jouw schrijven.

      Geliked door 1 persoon

      1. Ik ben vertrouwd geraakt met dood, door het werken in het ziekenhuis op de zware afdelingen. Dat heeft me erg geholpen. ❤ Liesbeth heeft een mooi lied: ' Doodgaan duurt maar heel even, liefde duurt wel zo lang…' De vraag is, is het de dood waar we bang voor zijn, of de weg er naar toe.

        Geliked door 1 persoon

  17. Vreemd eigenlijk, dat we zo lastig durven na te denken, laat staan praten, over onze eigen dood. Terwijl dat één van de dingen zijn die ons allemaal gaat overkomen vroeg of laat. Ik kreeg van huis uit mee dat er gewoon over doodgaan gepraat werd, zelfs tijdens momentjes met het gebak op tafel. Het waren soms hilarische gesprekken, maar zo troostvol toen het moment van overlijden van mijn ouders dáár was. Door mijn werk in de ouderzorg waren gesprekken over sterven geregeld aan de orde. Juist die stervensbegeleiding aan bewoner en hun familie vond ik zó bijzonder. Je hebt een lijstje gemaakt, het begin is er. Mooi! En voor de rest: Carpe Diem!

    Like

    1. Inderdaad Neeltje, voor mij is en blijft het een taboe, terwijl het simpelweg bij leven hoort. Hopelijk heb ik nog wat tijd om aan dat idee te wennen 🙂
      Via jouw werk kon jij (wellicht vaak mooie) gesprekken aangaan. Hoe moeilijk ook.
      Carpe Diem hangt hier in een lichtjessnoer in huis. Mijn lijfspreuk, althans ik probeer het toch. Want ook…Temous Fugit…..

      Like

Reacties zijn gesloten.