Ivanov, prachtig spel door de Roovers

Film is ons ding, een toneelvoorstelling iets minder. Toch kiezen we ervoor. We gaan cultureel beleven. Het stuk wordt ingeleid door een filosofisch journalist, zijn naam ben ik vergeten, kan gebeuren als je vol verwachting een half uurtje van tevoren dat woordje extra uitleg wil meepikken.
Tsjechov verhaalt vaak over ‘de overtolligheid van de man’, de man die zich nutteloos en mislukt voelt in zijn leven, en zich daarbij vooral neerlegt. Hij slaagt er niet in zijn dromen met de eisen van de realiteit te combineren.
De man in Rusland die leeft met drank en zinloze grootsprakerij.
Piekeren, struikelen, toekijken en zien dat het niet goed was, idealen zijn niet bereikt. Het ruikt naar depressie, maar ook naar burn-out.

De zaal zit vol, met jong en oud.

De Rus Tsjechov schreef de eerste versie van Ivanov  in 8 dagen tijd, hij was amper 24, en net als zijn hoofdpersonage helemaal niet tevreden over zijn schrijven.
Willen, maar niet kunnen…..
Het stuk in 1887:

De personages spelen bestaande mensen uit zijn omgeving.
Tsjechovs eigen woorden verklaren veel ‘Iwanow is moe, snapt zichzelf niet, maar het leven trekt zich daar niets van aan. Het stelt hem zijn onontkoombare eisen, en hij moet de problemen nolens volens tot een oplossing brengen. De zieke vrouw is zo’n probleem. En de vele schulden. En Sasja, met wie hij zit opgescheept. (…) Mensen als Iwanow lossen geen vraagstukken op, maar vallen neer onder hun zwaarte.’

Melancholia, Ivanov is dood. Leve Ivanov door De Roovers 2020.

Zij maken er een volledig ander,  eigen versie van, een tragikomedie doorspekt met een gelaten droefheid, humor, ledigheid met broodnodige vlucht in drank, diepe ontgoocheling in de ratrace van  de maatschappij, en toch ook met een duidelijke boodschap over wat prestatiedrang en druk met een mens kunnen doen.
En wat als de mens graag in zijn melancholie blijft wonen, niet langer de kracht of wil vindt eruit te stappen, zelfs al krijgt hij nieuwe mogelijkheden.
Hij wentel zich in zelfgekozen eenzaamheid.

Een groot podium bedekt met schapenvellen strekt zich voor ons uit. De filosoof spreekt hier over een woonkamergevoel. De vellen worden een zacht bed, een verstopplaats, een dansdomein, en uiteindelijk vuistslagen.

De start is subliem! De acteurs vertellen ‘en-passant’ weetjes over de schrijver van het stuk, ze vullen elkaar aan, losjes, by the way, tot ‘black out’ de lichten dimmen en het   spel start.

Heel kort even de inhoud : Ivanov had dromen, dromen over prestatie en rijkdom. Ooit trouwde hij de Joodse Anna. Haar ouders gaan niet akkoord met het huwelijk, zij wordt onterfd. Zij is ziek, kanker (tuberculose in het oorspronkelijke stuk), en de dood komt dichtbij. Hij begrijpt zichzelf niet, de liefde raakte hij onderweg kwijt, net als de hoop, het verlangen, de wil en de dromen. Terwijl Anna zich de longen uit het lijf hoest, met een humorvolle! techniek, bloeit een nieuwe liefde tussen hem en Sasja (Jolien Janssens, schitterende gastactrice), de veel jongere dochter van zijn vriend Lebjedev.
Anna verliest letterlijk het leven, hij figuurlijk.  Zij zet de gouden schoentjes vooraan op het podium, maakt een lichte buiging en verdwijnt zo uit ons en het leven.
Bij Ivanov dringt -op zijn tweede trouwdag met Sasja- het besef door dat de zwaarte overwint, dat deze jonge speelse, krolse liefde hem niet langer kan overtuigen. Hij neemt zijn besluit….

De mede-acteurs lachen alles wat naar enige moeite ruikt weg, ze roddelen, lachen, drinken de zorgen weg, lezen de krant en citeren actuele berichten, Trump en Iran worden erin verwerkt, maar ernst dringt nooit door. Zelfs zonder  grote mislukkingen kan het leven zwaar voelen, zij weten niet of willen niet weten….

Paul Verhaeghe verwoordt : ‘Ondanks duidelijke successen hebben veel mensen het gevoel dat ze falen. Nooit zijn we mooi en succesvol genoeg, nooit in vergelijking met de ander als concurrent, maar ook met de ander die je zelf bent. Een race tegen je eigen schaduw kan je niet winnen. ‘

Bij het buiten komen, happen we graag frisse lucht. Misschien had een vodka meer deugd gedaan? We vertellen elkaar onze interpretatie, en begrijpen en appreciëren steeds beter. Modern toneel, met een diepe kern. Worden we dan toch toneelfans?