Wachten op de Wachter

Hij staat al langer op mijn bucket list.
Hij is van ’60.
Hij is altijd zwart-wit gekleed, de haren steil achterover gekamd.
Hij is een denkende, voelende mens.
Hij is auteur.
Hij is prof in Leuven.
Hij is psychiater.
Hij is Dirk de Wachter.

Samen met kompaan Paul Verhaeghe is hij het boegbeeld geworden van het vreedzame verzet tegen een kille prestatiesamenleving.

Hij geeft een voordracht over kunst en psychiatrie. Ik reserveer als eerste zes stoelen, de zaal geraakt te vol, en gaat uiteindelijk op een andere plaats door, met driedubbele capaciteit. En weer  zit die ruimte bomvol.
Mensen wachten geduldig op de spreker, die zich hopeloos verloren rijdt en blijft rondtoeren op de markt. Hij geeft ons een oefening in het ‘wachten’, 20 minuten lang….
De GPS lijkt van na zijn tijd?!
Tot hij rustig binnen stapt, zijn lange haren snel achterover kamt en verrast  het applaus ontvangt dat los barst nog voor hij een woord heeft geuit.

“Een klein beetje ongelukkig kunnen zijn, dat is de kunst van het leven”, met deze woorden op het scherm moeten we het die 20 minuten wachttijd stellen…

Een tweede psychiater in één week tijd vertelt een boeiend, beklijvend en  humoristisch verhaal. Je ‘hoort’ de stilte in de zaal. We hangen aan zijn lippen.

“Geluk als meritocratische ( = belangrijk wat je zelf hebt gepresteerd) prestatie.
Fantastisch geluk als norm.
Ongeluk als mislukking.
Ongeluk als ziekte”
Deze zinnen veroorzaken vaak lijden in onze maatschappij. Hij spreekt vooral over ‘chance hebben in het leven‘. Voor hem is geluk minder maakbaar dan we misschien zelf ervaren of hopen.

“We moeten een zelfhulpgroep vormen van mensen zonder diagnose, zonder labels, zonder afkorting“. Wat niet noodzakelijk betekent dat hij er niet in gelooft, er zijn karakters en genen.

“Gelukkigheid is geen doel, wel een illusie, hét doel is zinvol en betekenisvol leven”
Het aardse bestaan is nu eenmaal af en toe ambetantig, hij gebruikt een eigen woordentaal. We moeten kinderen leren ongeluk te hanteren. Ongeluk wordt te weinig verdragen als normaliteit.
Het hoort bij leven.
Ermee leren omgaan, dat is dé boodschap.

“We leven te gulzig“. Hij wil bongobons verkopen ‘goed voor een dagje in de tuin’,
‘goed voor een dagje op een bankje in het park’.

“Liefde ontstaat uit de lastigheid en het verdriet van het leven“, want zo hebben we elkaar nodig, er ontstaat een doel om te blijven leven en betekenis-vol te zijn.
Levinas – één van de grootste denkers in de naoorlogse periode van de twintigste eeuw- verkondigt de “jouissance“, het genieten van de doodgewone dingen in het leven.

“Ik ben omdat de ander mij ziet” of “wij zijn in de Ander“. De ander én ik zijn kwetsbaar. En dat mag, daar is totaal niets mis mee. Hij laat een persoonlijke noot toe: hij kan moeilijk om met mensen waarvoor alles en iedereen goed en mooi en geweldig is.
Hij vindt gevoeligheid dé hoogste waarde bij de mens, deze maakt dat we oog hebben voor de kwetsbaarheid van de ander, wat op zijn beurt weer zin geeft aan het bestaan.
Een hoog-gevoelig mens moet/ mag zich gelukkig prijzen, “het zijn toch geen slechte eigenschappen als je erg inzit met de mens?“, vraagt hij zich af.
De sensitieve mens staat open voor de wereld, ook al komen op deze manier tevens de minder gelukkige momenten harder binnen. Aan ons om ermee te leren leven.

Hij wil Sartre heel graag nog eens op het matje roepen, uit protest:   ‘
‘L‘Enfer, c’est le manque d/les autres”.
De anderen zijn niet de hel, er bestaan inderdaad mensen die willen kwetsen, die het eigen ego willen bevestigd zien door anderen neer te halen, maar…… een mens mag vooral niet eenzaam en alleen zijn. Wij zijn allen naakt geboren, als  kleine hulpeloze wezentjes, en moeten leren aanvaarden dat niet alles op wieltjes loopt, we moeten samen  genieten, van de kleine, simpele dingen zoals het bankje in de tuin, en we moeten leren wachten . Wachten…. hij spreekt zijn naam waardig.

Bij een drankje  komen de tongen los, we begrijpen elkaar, we spreken met kennissen en vrienden, het wordt een boeiende babbel. Heel even wanen we onszelf filosofen, waarna we voldaan terug fietsen naar ons bankje in de hof. 

 

Advertentie